Depo Ekipmanları Nelerdir ve Hangi Uygulamalarda Tercih Edilmektedir?
Depolarda malzeme elleçleme sürecinde istifleme, yükleme veya taşıma gibi uygulamalar farklı depo ekipmanları sayesinde yapılır. Bu ekipmanların her birinin ortak kullanım amacı ise depolarda iş akışını hızlandırmaktır. Her ne kadar ortak kullanım amaçları aynı olsa da, malzeme taşımacılığında farklı uygulamalar farklı gereksinimleri beraberinde getirir. Bazen yüksek bir rafa istifleme yapılırken bazen malzemelerin bir noktadan farklı bir noktaya taşınması gerekir.
Tedarik zincirinin ve lojistiğin can damarı olan depolarda farklı depo ekipmanları kullanılmaktadır. Bunlardan şüphesiz en çok bilineni forklift. En basit tabirle forkliftler çeşitli malzemeleri çatallarıyla kaldırabilen ve en çok yükleme/boşaltma uygulamalarında kullanılan bir çeşit makinedir. İstifleme uygulamalarında da kullanılan forkliftler, farklı asansör sistemlerine sahip olabilirler. Forklift asansörleri standart veya tripleks olarak sunulur. Asansör tercihinde ise uygulama gereksinimleri ve kaç metrede çalışacağı göz önünde bulundurulur. Forkliftler motor türlerine göre; akülü (elektirikli) forklift, dizel forklift, lpg/benzinli forklift olarak ayrılırlar.
Depolarda, mağazalarda ve farklı uygulama alanlarında en çok tercih edilen diğer depo ekipmanı ise transpalet. Transpaletler manuel veya akü enerjisiyle çalışabilen ve malzeme taşımaya yarayan depo ekipmanıdır. Paletler veya malzemeleri yatay zeminde transpalete yüklenerek rahatlıkla taşınabilir. Özellikle perakende uygulamalarında tercih edilen transpaletler insan gücüyle taşınamayacak veya fiziki olarak taşıması zor ürünlerin teslimat ve yükleme uygulama süreçlerini verimli hale getirmektedir. Daha az efor harcanarak daha fazla yükün taşınmasına olan sağlayan akülü (elektrikli) transpalet manuel transpaletlere göre daha fonksiyoneldir.
Taşınacak malzemelerin ağırlık bakımından fazla olması ve transpaletin yeterli olmaması durumunda ise yük çekme makinesi tercih edilebilmektedir. Çekme makineleri genelde arkalarına yük sepeti bağlanarak sipariş toplama uygulamalarında kullanılmaktadır. Depolarda sıklıkla kullanılan çekme makineleri tek seferde 3 tona kadar yük çekebildiğinden vakitten kazandırdığı gibi mevcut uygulamadan yüksek verim alınabilmesine de olanak sağlamaktadır.
Depolarda bulunan malzemelerin sevkiyat işlemlerinin öncesinde mutlaka hazır hale getirilmesi gerekir. İşte bu sürecin adı ise sipariş toplamadır. Sipariş toplama sürecinde raflardaki malzemeler sevkiyat operasyonu için toplanarak gönderim için hazır hale getirilir. Özellikle depo alanının dikey genişlediği yani yüksek rafların bulunduğu depolarda en çok sık kullanılan depo ekipmanı yüksek seviyeli sipariş toplayıcılardır. Bu ekipmanlar genelde yükselebilen bir platforma sahiptirler ve operatör kabini de eş zamanlı olarak yükselebilmektedir.
Yatayda genişleyen depolarda ise sabit çatallı veya yükselebilen çatallı sipariş toplayıcılar tercih edilmektedir. Bu sipariş toplayıcı türlerinde operatör kabini yükselmez, operatör sadece sipariş toplayıcı çatalıyla zemin üzerinde malzemeleri raflardan toplayabilir.
Dikey ve aynı zamanda raf aralıkları çok dar alan depolarda ise vna turret truck yani dar alan sipariş toplayıcılar kullanılır. Özellikle raf aralarının çok dar olduğu ve hareket imkanının kısıtlı olduğu alanlarda tercih edilen dar alan sipariş toplayıcılar 14 metre yüksekliğe ulaşabilmekte ve böylece malzemeler kolaylıkla istiflenebilmektedir.
Dar raf koridorlarında diğer tercih edilen ekipman ise reach truck (yan forklift). Reach trucklar sayesinde yüksek raflara erişim sağlanabilirken kompakt tasarımları sayesinde dar raf aralıklarında kolaylıkla hareket edebilir. Reach trucklar yatay yönde yengeç yürüyüşü diye tabir edilen hareketle ilerler. Farklı uygulama gereksinimlerine göre farklı şasi opsiyonları sunulabilmektedir. Dar şasili, standart şasili ve ağır yükler için özel reach trucklar sunulmaktadır.